Хятад нүүрснийхээ салбарт татварын хөнгөлөлтийн арга хэрэглэнэ

Эрчим хүчнийхээ 70 гаруй хувийг нүүрсний эх үүсвэрээр залгуулж яваа хятадын нүүрсний үнэ сүүлийн жилүүдэд буурсаар байгаа юм. Өнгөрсөн сарын сүүлийн байдлаар тус улсад эрчим хүчний нүүрс нэг тонн нь 515-525 юань болж буурчээ. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 18%-иар буурсан дүн юм. Коксжих нүүрсний үнэ ч мөн адил тун доогуур хэмжээнд буюу 119 ам.доллар/тонн-д хүрээд байгаа билээ.

Хятадын нүүрсний компаниудын ашиг буурч, зардал нэмэгдсээр байгаа ийм үед тус улсын төр засаг татварыг “хөнгөлөх” арга хэрэглэхээр шийдвэрлэжээ. Энэ тухай Төрийн зөвлөл өнгөрсөн даваа гаригт мэдэгдсэн байна. Ирэх 12 дугаар сараас эхлэн Өвөрмонгол, Шанси, Шинжаан, Чинхай зэрэг мужуудад татварын шинэ тогтолцоо хэрэгжиж эхлэх гэнэ.Ингэснээр нүүрсний борлуулалтын хэмжээнд бус харин үнэлгээнд татвар ногдуулахаар болж буй юм. Борлуулалтын үнэлгээнд татвар ногдуулснаар нүүрсний хэт их хэрэглээг бууруулж, байгальд хал багатай, үр ашигтай хэрэглээг бүрдүүлж, салбарын шинэчлэлийг дэмжинэ гэж үзжээ. Хятадын дотоодын хэвлэлүүдэд өгүүлж буйгаар нүүрсний борлуулалтын үнэлгээнд ногдуулах нөөцийн татварын хэмжээ 2-10% байх саналыг холбогдох мужийн Засгийн газар нь өргөн барисан ажээ. Татварын хувь хэмжээг мужийн Засгийн газар шийдэж тогтох юм байна.

Энэ жилийн байдлаар нүүрсний үнэ Хятадын зах зээлд ихээхэн буурсны улмаас оны эхний хагасын байдлаар тус улсын нүүрсний магнатууд болох “Шинхуа Энержи”-ийн ашиг 5%, “China Coal”-ынх 43.4%-иар буурч, “Yanzhou Coal”-ын алдагдал 341 сая долларт хүрчээ.

Хятадын нүүрсний хэрэглээ 2012-2013 онд 1.85%-иар нэмэгдсэн нь ихээхэн буурсан дүн юм. Учир нь уг үзүүлэлт 2002-2011 оны хооронд жилд дунджаар 8.3% байжээ. Тус улсын хийн түлшний хэрэглээ 2012 онд 15.4%, 2013 онд 13.9%-иар тус тус нэмэгджээ. Мөн нар, салхины эх үүсвэр бүхий цахилгаан үйлдвэрлэлийн хүчин чадал 2012 онд 122%, 2013 онд 35.3%-иар нэмэгджээ. Одоогийн байдлаар Хятадын нийт цахилгаан үйлдвэрлэлийн 60 гаруй хувь нь нүүрснээс эх үүсвэртэй. Тус улс энэ хэмжээг 2023 он гэхэд тал хувиар бууруулахаар зорьж байгаа юм байна. Хятад улсын нүүрсний хэрэглээ өнгөрсөн жилийн байдлаар 4 тэрбум гаруй тоннд хүрсэнбайна.

Я.Хулан