Г.Дэнзэн: Би ЗГХЭГ-ын тэргүүн дэд дарга болно гэж хэлээгүй

Засгийн газрын Хэрэг эрх­лэх газрын дэд дарга Г.Дэн­зэнтэй холбоотой мэдээлэл сүүлийн үед олон нийтийн ан­хаар­лын төвд байгаа. Тэрээр өчигдөр сэтгүүлчидтэй уулзаж үүсээд буй нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл хийлээ. Түүний мэдээлэл Г.Дэнзэн гэж хэн бэ гэдгээс эхэлсэн юм. Г.Дэнзэн хэлэхдээ “Би МУИС-ийг хэрэглээний математикч мэргэжлээр төгссөн. Тооцон бодох математик, тоглоомын онолын чиглэлээр мэргэшсэн. Их сургуульдаа эрдэм шин­жил­гээний ажилтан болон баг­шаар ажиллаж байсан. Тухайн үед одоогийн Ерөнхий сайд хамтарч ажиллах санал тавьс­ны дагуу УИХ дахь АН-ын зөв­лөлд ирж уул уурхай тухайл­бал, Оюутолгойн төсөл, төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэг­дүү­лэх чиглэлээр судалгаа хийх, тооцоолон бодох чиглэ­лээр ажиллаж эхэлсэн. Түү­нийхээ дараа Тэргүүн шадар сайдын ажлын албанд ажил­ласан. 2012 оны нэгдүгээр са­раас эхлээд АН-ын “Монгол хүн-2020” хөтөлбөрт ажилла­сан. УИХ-ын сонгуулийн үеэр АН-ын шуурхай албаны дарга болон хяналт шалтгалт су­дал­гааны чиглэлээр ажилласан. АН сонгуульд ялсны дараа удирдлагууд нь надад Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт ажил­лах санал тавьсан юм. Са­нал тавихдаа “Өмнө нь Хэ­рэг эрхлэх газарт ажиллаж бай­сан туршлагатай учраас дэд даргаар ажиллаач. Ингэхдээ хяналт шалгалт, дотоод аудит, орон нутгийг хариуцан ажил­лаач” гэсэн юм.

Тэр үед надад хандаад “Хяналт шалгалтын чиглэлээр ажиллах хэцүү шүү. Чи үүнийг давж ажил­лаж чадна биз” гэсэн. Би чадна. Үүнийг хийе гэсэн. Ажлаа авснаас хойш нэлээд шинэлэг ажлуудыг хийсэн. Тухайлбал, 21 аймгийнхаа удирд­лагатай холбогддог цахим хурлыг хийдэг болсон. Яамдтайгаа холбогддог “Ха­риуц­лага, хяналт, хэрэгжилт” гэсэн цахим хурлыг хийж бай­на. Хамгийн гол нь төрийнбай­гууллагуудад хяналт шалгал­тын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн. Энэхүү үйл ажиллагааг явуулж байхад зарим дарга нартай холбоотой маш олон зөрчил илэрсэн. Тухайлбал, ажилчдаа олноор нь гадаад руу явуулсан, ойр дот­нынхоо хүмүүст орон сууц­ны дэмжлэг үзүүлсэн, Төрийн өмчийн компанийн ТУЗ-ийн гишүүд хувьдаа их хэмжээний мөнгө авсан зэрэг зөрчлүүд гарсан. Энэ асуудлыг илрүүл­сэн гэдгээр зарим хүн надад дур­гүй байдаг юм. Би ажил үүр­гийнхээ хуваарийн дагуу “Эр­дэнэс-Тавантолгой” компа­нийн ТУЗ-ийн гишүүнээр ажил­лах болсон. Тэндээсээ ТУЗ-ийн даргаар сонгогдон ажил­лаж байна. Анх “Эрдэнэс-Та­вантолгой” компанийг хүлээж авахад маш хүнд байдалтай байсан. Их хэмжээний өртэй, сан­хүүгийн алдагдалтай бай­сан. Дээр нь ашиггүй ажиллаж байсан. Би тооцоолон бодох математикаар мэргэшсэн хүний хувьд ашигтай ажиллуу­лах тал дээр нэлээд ажилла­сан. Эхний ээлжид санхүүгийнх нь байдлыг авч үзэхэд маш их зөрчил гарсан. “Эрдэнэс-Та­вантолгой” компани дөрвөн дэд захиралтайгаас хоёр нь Грем Хэнкок, Ангус Кайтнесс гэсэн гадаад хүн. Энэ хүмүүстэй хий­сэн гэрээг нь судалж үзэ­хэд Ангус Кайтнесс жилдээ 500 сая төгрөгийн цалин авдаг байсан. Мөн 4000 ам.долларын түрээ­сийн байранд амьдардаг, “Эрдэнэс-Тавантолгой”-н мөн­гөөр Харвардын магистерт сур­даг хүн байсан. Ингээд зогсох­гүй ашиг сонирхлын зөрчил­тэй. “Эрнэст энд Янг” гэдэг хувийн компанид давхар ажилладаг хэрнээ энэ компаниа “Эрдэ­нэс-Тавантолгой”-той 350 мян­ган ам.долларын гэрээ хийлгэ­сэн байсан. Тиймээс энэ хү­нийг ажлаас халсан. Мөн Грем Хэнкок гэдэг хүнийг халсан. Энэ хүмүүст “Эрдэнэс-Таван­толгой”-г бэхжүүлэхийн төлөө хийж бүтээсэн зүйл байгаагүй. Хийсэн зүйлээ аваад ир гэхэд ердөө гуравхан хуудас цаас авчирч өгсөн. Энэ хоёр хүнийг ажлаас нь чөлөөлснөөр “Эрдэ­нэс-Тавантолгой” компанийн зардал буурсан. Ер нь энэ компанид маш олон ашиг сонирхлын зөрчил байдаг юм билээ. Тиймээс ТУЗ-ийн тогтоол гаргаад “Эрдэнэс-Та­ван­толгой”-д санхүүгийн болон аудитын шалгалт хийсэн. Ин­гээд л шалгаад эхлэхээр зарим нь надад дургүйцээд эхэлж байгаа юм. Улмаар гэнэт 17 тэрбумын тендертэй холбоо­той асуудлаар намайг гүтгэн доромжлох болсон. За яахав. Ажил хийж байхад ийм зүйл гарах л байх гээд тоохгүй бай­лаа. Гэтэл энэ гүтгэлэг, до­ромж­лол хэрээс хэтэрлээ. Энэ нь гэр бүл болоод хувь хүний сэтгэл санаад хүндээр тусдаг юм байна. Гэхдээ би даван туулаад л явж байна. Би төрийн компанийг ашигтай ажиллуу­лах, зөрчлийг нь арилгахын төлөө ажиллаж байгаа. Цааш­даа ч ингэж ажиллах болно. Тийм учраас би өөрийн хү­сэлтээр шалгуулах өргөдлөө холбогдох газарт нь өгсөн. Надад зарим хүнтэй адилхан Монголыг бүрхсэн лиценз байхгүй. Эцэг, эхээс өвлүүл­сэн хөрөнгө алга. Миний аав цөмийн физикч мэргэжилтэй энгийн хүн. Ээж маань насаа­раа эмч хийсэн хүн. Надад багш нараас өвлүүлсэн мэд­лэг, хийчих юмсан гэсэн сэтгэл л байна. Үүнээс өөр зүйл байх­гүй. Гэтэл мөнгөтэй айлын баян хүүхдүүд УИХ-ын гишүүн бол­чи­хоод халдашгүй дархан эрхээрээ түрэмгийлэн намайг доромжилж байна. Миний хэтэрхий шударга зан энэ байд­лыг үүсгэж байх шиг бай­на. Хэтэрхий шударгаар асуу­далд хандахаар зарим хүн уур­лаад байх шиг байна” гэлээ.

Засгийн газрын Хэрэг эрх­лэх газрын дэд дарга Г.ДЭНЗЭН ийнхүү мэдээлэл хийснийхээ дараа сэтгүүлч­дийн сонирхсон асуултад хариуллаа.

-Та Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын тэргүүн дэд дарга асан Ш.Солонгын ярилц­лагыгуншсан уу. Тэрээр ярилцлагадаа “Г.Дэн­­з­эн намайг ажлаас халж өөрөө тэргүүн дэд даргаболно гэдэг байсан” гэсэн байна лээ. Та үүний хариуд ямар тайлбар хэлэх вэ?

-Тэр ярилцлагыг нь унш­сан. Би Ш.Солонго даргыг хүн­дэлдэг. Бид хоёр өмнө нь дөр­вөн жил хамтарч ажилласан. Бүр гавьяат хуульчийнх нь най­ран дээр очиж үг хэлж бай­лаа. Надад тэр хүнээс сурсан зүйл их бий. Би тэргүүн дэд дар­га болно гэж огт яриагүй. Ш.Со­лонго дарга бодлого зохи­­цуулалт, хуулиа хариуцаж ажил­­ладаг байсан. Би орон нутаг, хяналт шалгалтаа ха­риу­­цаж ажилладаг. Би Төрийн банк­ны ТУЗ-ийн гишүүнээр ажил­ладаг. Энэ банкинд хя­налт шал­галт хийгээд үзэхэд өмнөх ТУЗ-ийн гишүүдтэй холбоотой зөрчлүүд гарсан. Ш.Солонго дарга Төрийн банкны ТУЗ-ийн ги­шүүнээр ажиллаж байсан уч­раас “Тантай холбоотой ийм асуу­дал байна” гэжхэлсэн. Түү­нээс хойш надад их дургүй болсон.

-Ш.Солонго даргыг аж­лаас нь чөлөөлсний дараа Засгийн газрын Хэрэг эрх­лэх газрынзарим ажилтан мэргэжлийн бус хүнтэй ажиллахгүй гэж ажлаас чө­лөөлөгдөх өргөдлөөөглөө гэсэн мэдээлэл гарсан. Энэ нь ямар учиртай юм бэ?

-Намайг үндэслэлгүйгээр найман хүнийг ажлаас халчих­лаа гээд байгаа юм. Яг үнэндээ би ажлаас халаагүй юм. Ш.Со­лонго дарга Засгийн газрын тав­дугаар сарын 18-ны хурал­даанаар ажлаас чөлөө­лөгд­сөн. Гэтэл тэр найман хүн нь 17-нд ажлаас чөлөөлөгдсөн. Ш.Солонго дарга тушаал гар­гаж тэр хүмүүсийг ажлаас чө­лөөлсөн юм. Хоёр хүн нь тэтгэ­вэртээ гарсан. Нэг хүнийг нь АТГ руу шилжүүлсэн. Харин бусдыг нь түр хугацаагаар чө­лөөлсөн юм билээ. Ш.Солонго даргын гарын үсэгтэй тушаал нь миний гарт байна.

-Танай эхнэрийн “Говь повер” гэдэг компани 17 тэр­бумын тендер авсан гэсэн мэдээлэлгараад бай­гаа. Гэтэл та үүнийг цэвэр гүтгэлэг гэлээ. Тэгэхээр та­най гэр бүлд ийм компанибайхгүй гэсэн үг үү?

-Миний болон манай эхнэ­рийн нэр дээр ямар ч компани байхгүй гэдгийг хариуцлагатай­гаар мэдэгдэе. Ийм ч учраас би холбогдох газарт нь шал­гуулахаар өргөдөл гаргасан юм. Ний нуугүй хэлэхэд хэв­лэл мэдээллийн хэрэгсэл, олон нийтийн сүлжээгээр явж байгаа доромжлол, гүтгэлэг гэр бүлд муугаар нө­лөөлж байгаа. Хувь хүний хувьд үнэхээр хэцүү байна. Би тэр хүмүүсийн гаргаж ирээд яриад байгаа баримтуудыг зохиомол гэж үзэж байгаа. Зохиомол баримт гаргаж ирээд л над руу дайрч байна.

-Та тэр гүтгэж байна гээд байгаа хүмүүстээ хариуцла­га тооцуулах тухай асуудлыг хөндсөнүү?

-Би нэр төрөө сэргээлэ­хээр холбогдох газарт нь өгсөн боловч тэд УИХ-ын гишүүний халдашгүй дархан эрхээрээ хамгаалуулчихаад байна.

-Ерөнхий сайд хүргэн дүүгээ албан тушаалд то­милсон нь Нийтийн албанд нийтийн болонхувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийг зөрчсөн юм бишүү?

-Би Ерөнхий сайдтай до­лоон жилийн өмнөөс хамтарч ажиллаж байгаа. Тухайн үед би энэ хүнийг Ерөнхий сайд болно гэж мэдээгүй. Түүний гадна би хувь хүн учраас хүнд дурлах, хүнийг хайрлах эрхтэй. Жил гаруй өмнөөс Англид боловс­рол эзэмшсэн нэг бүсгүйтэй үерхэж эхэлсэн нь Ерөнхий сайдын хамаатан байсан юм билээ. Би түүнийг нь мэдээгүй байсан. Одоо тэгээд гэр бүл салалтайнь биш. Гэхдээ гэр­лэлтээ албан ёсоор батлуу­лаагүй байгаа.

-Тэгэхээр Нийтийн ал­банд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, урьд­чилансэргийлэх тухай хуу­лийг зөрчөөгүй гэсэн үг үү?

-Зөрчөөгүй. Заалтыг нь нарийн авч үзвэл хууль зөрч­сөн асуудал байхгүй. Албан ёсоор гэрлэлтээ баталгаажуу­лаагүй байгаа.

-Хамтран амьдрагч гэсэн үг үү?

-Тэгж ойлгож болно.

-Та “Эрдэнэс-Тавантол­гой” компанийн ТУЗ-ийн даргаар ажиллаж байгаа юм байна. Гурванжилийн дараа Засгийн газар солигдох үед энэ компанид ямар өөрч­лөлт орсон байх вэ?

-Хоёр намын амлалтын дагуу иргэд “Эрдэнэс-Таван­толгой” компанийн хувьцааг эзэмшихээр болсон. Гурван жилийн дараа иргэд хувь­цааныхаа ашгийг хүртээд эхэлсэн байлгахыг хүсч байна.

-Та “Эрдэнэс-Тавантол­гой”-гоос гадна хэдэн компанийн ТУЗ-д ажиллаж байгаа вэ.Тэндээсээ ямар хэмжээний цалин авдаг юм бэ?

-Төрийн өмчийн компа­ниудын ТУЗ-ийн гишүүдийн цалинтай холбоотой Засгийн газрын тэмдэглэл гарсан. Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг хоёроос дээшгүйгээр нугалсантай тэнцүү хэмжээ­ний цалин олгоно гэсэн тэм­дэглэл гарсан. Би ажил үүр­гийнхээ хуваарийн дагуу “Эрдэнэс-МГЛ” компани болон Төрийн банкны ТУЗ, ШУТИС-ын Удирдах зөвлөлийн гишүүн, “Эрдэнэс-Тавантолгой” компа­нийн ТУЗ-ийн даргаар давхар ажилладаг.